Wednesday, July 1, 2009

ွSwine Flu

အခုတေလာလူေတ ြအထိတ္တလန္႔ၿဖစ္ေနတဲ့ Swine Flu လို႔ေခၚတဲ့(Type A H1N1) တုတ္ေကြးေရာဂါပိုးေၾကာင္း ကိုသိသေလာက္ေလး မွ်ေဝခ်င္လို႔ပါ။

၁) Swine Flu ဆိုတာဘာလဲ။

Swine Flu ဆိုတာအ၇င္က လူေတြထဲမွာ ၿဖစ္ေလ့ၿဖစ္ထမရွိပဲ ဝက္မ်ားၾကားမွာ ေပါက္ဖြားၿပန္႔ပြားေလ ့ရွိတဲ့ဝက္အသက္ရူလမ္းေၾကာင္းႏွင့္ဆိုင္တဲ့ေရာ ါၿဖစ္ပါတယ္။ ဝက္တုုတ္ေကြးေရာဂါလို႔လဲေခၚပါတယ္။

၂)လူေတြမွာဘယ္လိုကူးစက္သြားပါသလဲ။

၀က္ကေန လူကိုကူးဆက္ဖို႕ ဆိုတာခက္ခဲပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ မေတာ္တဆ ဝက္မွလူကို ကူးစက္တတ္ပါတယ္။ မ်ားေသာအားၿဖင့္ ဝက္မ်ားနွင့္တိုက္ရိုက္ ဆက္ဆံေန၇တဲ့လူေတြမွာ ၿဖစ္ပါတယ္။
အ၇င္ကလ ဲၿဖစ္ခဲ့တဲ့ ၇ာဇ၀င္ရွိခဲ့ပါတယ္။ ေလာေလာဆယ္မွာေတာ့ ဧၿပီလ ဒုတိယပတ္ ေလာက္က Mexico ႏွင့္ california မွာ တုပ္ေကြးပိုးA ကိုစတင္ ေတြ႔ရွိခဲ့ပါတယ္။
ဒီကမွ လူမွလ ူကိုကူးစက္ၿပန္႔ပြားေတာ့တယ္။

၃) ဘယ္လ ိုကူးစက္ ၿပန္႔ပြားသြားလဲ။

ကူးစက္ၿပန္႔ပြားပံု၂ မ်ိဴးရွိ ပါ တယ္။
(က) ၀က္မွလူကိုကူးစက္ၿပန္ ့ပြားၿခင္း- ဒီကူးစက္ ၿပန္႔ပြားမွုမ်ိဴးက ေ၇ာဂါကူးစက္ခံရတဲ့၀က္ ႏွင္႔တိုက္ရိုက္ထိေတြ႔ရတဲ့လူေတြပဲၿဖစ္ပါတယ္။ မ်ားေသာအားၿဖင့္ဝက္ေမြးၿမဴတဲ့သူႏွင့္ ဝက္ေမြးၿမဴေ၇းၿခံမွဝန္ထမ္းမ်ားသာၿဖစ္ပါတယ္။
(ခ) လူမွလူ ကုိကူးစက္ၿပန္႔ပြားၿခင္း- ဒီကူးစက္ၿပန္႔ပြားမွဳမ်ိဴးက သာမန္ၿဖစ္ရာသီအလိုက္ၿဖစ္ပြားေနၾက တုတ္ေကြး ရဲ့ကူးစက္ မူမ်ိဴးနဲ႔တူပါတယ္။ ဥပမာ-ေ၇ာဂါကူးစက္ခံ၇သူမွ ႏွာေခ်ၿခင္း၊ ေခ်ာင္းဆိုးၿခင္း၊ တုတ္ေကြးေရာဂါပိုးကူးစက္ေသာ အရာ၀ထၳဳ ကို လက္ၿဖင့္ထိေတြ႔မိ ၿပီး ထိုလက္ၿဖင့္ႏွာေခါင္း၊ ပါးစက္ ကိုထိၿခင္း ၿဖင့္ကူးစက္ႏိုင္ ပါတယ္။

၄)လူေတြမွာေ၇ာဂါၿဖစ္တဲ့အခါ ေ၇ာဂါလကၡဏာေတြကဘယ္လိုၿပလဲ။

လူေတြမွာေ၇ာဂါကူးစက္ခံ၇ၿပီဆိုရင္ ၿပတဲ့ေ၇ာဂါလကၡဏာ ကသာမန္၇ာသီအလိုက္ၿဖစ္ပြားေနၾကၿဖစ္ တဲ့ေ၇ာဂါလကၡဏာေတြၿဖစ္တဲ့ႏွာစီးၿခင္း၊ ေခါင္းကိုက္ၿခင္း ၊အဖ်ားဝင္ၿခင္း၊ေခ်ာင္းဆိုးၿခင္း ႏွင့္အစာစားခ်င္စိတ္မရွိၿခင္း တို႕ၿဖစ္ပါတယ္။ အခ်ိဳုလူမ်ားမွာေတာ့ လည္ေခ်ာင္းနာၿခင္း၊ ေအာံအန္ၿခင္း ႏွင့္ ဝက္ေလ်ာၿခင္းလကၡဏာ ေတြၿပပါတယ္။

၅)swine Flu မွန္းမည္ကဲ့သို႔ခြဲၿခား၇မလဲ။

ရိုးရိုးသာမန္ဖ်ားသကဲ့သို႕ၿဖစ္ပါက သက္ဆိုင္၇ာ ဆ၇ာဝန္ႏွင္႔ အၿမန္ဆံုးသြားေ၇ာက္ၿပသ ၿပီးဆရာဝန္မွ အသက္ရဴလမ္း ေၾကာင္းဆိုင္၇ာဓာတ္ခြဲစက္သက္မွဳနမူနာ ယူၿပီးစက္သက္စစ္ေဆးပါလိမ့္မည္။
ကေလးမ်ားမွာ စိုးရိမ္ဖြယ္ ရွိပါတယ္။ ဒီပိုးဟာ ကေလးေတြမွာ ၇ ရက္ႏွင့္ ၇ ရက္ထက္ၾကာရွည္စြာကိန္းေအာင္းၿပီး ေ၇ာဂါရွာလို့မေတြ႔ၿဖစ္တတ္ပါတယ္။

၆)ရာသီအလိုက္ၿဖစ္ေပၚတဲ့ တုတ္ေကြးေၾကာင့္လဲ လူေတြေထာင္ေသာင္းမက ေသဆုံးေသးတာပဲ ဒီဝက္တုတ္ေကြးအသစ္ ကိုဘာေၾကာင့္ ေၾကာက္စရာ လိုပါသလဲ။

ရာသီအလိုကတုတ္ေကြးကလဲႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္း ၿဖစ္ပြားေနပါတယ္ ထို႔အတူ ပိုးကလည္းႏွစ္ တိုင္းေၿပာင္းလဲေန ပါတယ္။ ဒါ ေပမယ့္လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ထိုပိုးမ်ားက္ိုသူအလိုလိုခံႏိုင္၇ည္ရွိၿခင္းက ေ၇ာဂါကူးစက္မွူကို တားဆီးေပးပါတယ္။ အခုဒီswine flu လို႔ေခၚတဲ့ Influenz A (H1N1)က ပိုးအသစ္ၿဖစ္ၿပီး ထိုပိဳးကို ခုခံတိုက္ၿဖတ္ ႏုိင္စြမ္းမရွိေသးတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ဝက္တုတ္ေကြးက သာမန္တုတ္ေကြးမ်ားထက္ ပိုကူးစက္လြယ္တာ ၿဖစ္ပါတယ္။

ဒီH1N1 ပိုးဟာ လူငယ္မ်ားအတြင္းမွာပိုၿပီးၿပန္႕ပြားေနလြယ္ပါတယ္(အသက္၁၀-၄၈ အတြင္း)။ေ၇ာဂါၿပင္းထန္မွုက သာမန္မွ အ သည္းအသန္ထိၿဖစ္ တတ္ပါတယ္။ အသည္းအသန္ၿဖစ္ပါက အသက္ဆံုးရွဳံးႏုိင္ပါတယ္။ သာမန္ေလာက္သာထိတဲ့လူမ်ားက H1N1 ၿဖစ္ေသာ္ လဲ မိမိအိမ္မွာေနၿပီး ဘာေဆးမွမကုရပဲ ေပ်ာက္ကင္းႏိုင္ပါတယ္။မ်ားေသာအားၿဖင ့္ၿပင္းၿပင္းထန္ထန္ ၿဖစ္သူမ်ားမွာ ေဆးရံုတင္ရၿပီး ထိုအထဲမွတဝက္ မွာနဂိုအၿခားေ၇ာဂါအခံရွိသူမ်ား ၊ ကိုယ္ခံအားမေကာင္းသူမ်ားၿဖစ္ပါတယ္။

၇)ဒါဆိုဘယ္အခ်ိန္မွာ ေဆးကုသမွဳခံ ရမလဲ။

အသက္ရွဴရခက္ခဲၿခင္း၊ အသက္ရွဴမဝၿခင္း၊ ၃ရက္ဆက္တိုက္ဖ်ားေနၿပီ ဆို၇င္ေကာင္းစြာေဆးကုသမွဳခံယူ၇ပါမယ္။သတ္မွတ္ထားတဲ့ေဆးရံုကိုတတ္၇ပြမယ္။ ကေလးလူနာမ်ားမွာေတာ့ ဖ်ားၿပီး အသက္ရွဴၿမန္ၿခင္း ၊ အသက္ရွဴမဝၿခင္း၊ မူးေဝၿခင္း တို႔ၿဖစ္၇င္ေဆးကုသမွဴခံယူပါ။

ရိုးရိုးအိမ္မွာေနႏိုင္တဲ့သူမ်ားက ေတာ့ အနားယူၿခင္း၊ ေ၇မ်ားမ်ားေသာက္ေပးၿခင္းႏွင့္ အကိုက္အခဲေသာက္ေဆးေသာက္ေပးၿခင္းၿဖင့္ ၿပန္လည္ေၿပာက္ကင္းႏုိင္ပါသည္။

၈)ေ၇ာဂါၿပန့္ပြားမွဳနည္းေအာင္ ဘယ္လိုေဆာင္ရြက္ရမလဲ

ေ၇ာဂါၿပန္႕ပြားမွဳနည္းေအာင္ေဆာင္ရြက္ဖို႔ကလူသားတိုင္းမွာတာဝန္ရွိပါတယ္။
-ေရာဂါကူးစက္ခံရသူသည္ ေခ်ာင္းဆိုး၊ႏွာေစး လွ်င္မိမိႏွာေခါင္း၊ ပါးစပ္တို႕ကိုလက္ကိုင္ပဝါ၊စက္ကူၿဖင့္ကာ ၿခင္း၊လူေနထူထပ္ရာအရပ္ကိုေရွာင္ၿခင္း၊ လက္အၾကာခဏေဆးေၾကာၿခင္း၊ တတ္ႏုိင္အမွ်က်န္းမာသူမ်ားၿဖင့္ေဝးေဝးေနၿခင္း
-ေ၇ာဂါမကူးစက္ခံ၇သူမ်ားကလည္းမိမိတို႔တကိုယ္၇ည္က်န္းမာေရးကိုဂရုစိုက္ၿခင္း၊
-ကာကြယ္ေဆးထိဳးၿခင္း တို႔ၿဖစ္ပါတယ္။
ေလာေလာဆယ္ေတာ့ယုံၾကည္စိတ္ခ်ရတဲ့ကာကြယ္ေဆးကို ရွာေဖြေနဆဲၿဖစ္ပါသည္။

နိဂုံးခ်ဴပ္အေနႏွင့္ ဤေရာဂါပိဳး သည္ လြယ္လြယ္ကူကူေပ်ာက္ကြယ္သြားဦးမည္မဟုတ္ပဲ ဆက္လက္တိုက္ပြဲဝင္သြားရမည္။မိမိတကိုယ္ရည္ သန္႔ရွင္းေရးကိုဂရုစိုက္ၿပီး အဟာၿပည့္ဝေသာအစားအစာမ်ားကို စားသဳံး ရင္း ယုံၾကည္စိတ္ခ်ရ တဲ့ကာကြယ္ေဆးကိုေစာင့္ရမည္ၿဖစ္ပါသည္။

ေမမဒီ

စာညႊန္း

1) what is the new influenza A(H1N1)
http://ww.who.int/csr/disease/swineflu/frequently_ask_question viewed on 6/30/2009

2) H1N1 Influenza A Disease-information for health Professionals
The New England Journal of Medicine by LindseyR.Baden,M.D.,Jeffery M.Drazen, M.D,Patricia A. Kritek,M.D, Gregory D.Curfman,M.D., Stephen Morrissey,Ph.D, and Edward W.Campion, M.D updated on 18 June 2009
http://content,nejm.org.cgi/content/full/360/25/266 viewed on 6/30/2009

3) Key Fact about Swine Fluenza posted on may 2 2009 Centres for Disease Control and Prevention
http://wwwcdc.gov/h1n1flu/key-facts.htm viewd on 6/30/2009

No comments:

Post a Comment